​​​​​​​مبانی نظری و پیشینه تحقیق استرس و مدل های آن

واژه استرس از واژه لاتین(Strivgere)  اقتباس شده است.در لغت نامه پزشکی استرس پیامدهایی است که یک ساختار یا ارگانیسم بوسیله نیروهای مختل کننده ی تعادل و ایجاد کننده از هم گسیختگی دچار واکنش های حاد می شود (افروز،1387؛73) در لغت نامه وبستر: استرس را به عنوان فشار یا تنش تعریف کرد. در لغت نامه علم رفتار  (1973) استرس را به عنوان یک حالت تنش ذهنی یا فیزیولوژیکی که تغییراتی در سیستم اعصاب خود مختار ایجاد می کند تعریف کرد.در تعریف دیگری استرس را عکس العملی می داند که به منظور سازگاری با عامل یا موقعیتی که فشار روانی یا فیزیکی بر فرد وارد می سازد ، در وی ایجاد می شود.(Ivancevich&. Matteson , 1980) 

 

 

 

 

 

 این واژه در ابتدا در قرن هفدهم برای توصیف بدشانسی یا مشکلات در زندگی به کارگرفته می شده است.اما تعاریف جدید استرس که در برگیرنده مفاهیم جدیدی می باشد تا حدودی متفاوت با مفهوم پیشین است.در یک تعریف ، استرس حالتی بیان شده است که در آن فرد با موقعیت ها و فرصت ها ؛ موانع و محدودیت ها یا نیازها و انتظاراتی مواجه می شود که نتایج حاصل از آن ها برای او مهم است. اما امکان تحقق نتایج مذکور نامطمئن و غیرقابل پیش بینی دقیق ، می باشد. (Schuler , 1980) بطور کلی استرس یک واکنش تطبیقی به یک عامل محیطی (بیرونی) است که پیامدهای فیزیولوژیک ، رفتاری ، شناختی و روانشناختی زیادی برای هر فرد خاص در پی دارد و فرد را از حالت نرمال خارج می کند. (قلی پور ،1391 ؛422) 

 

 

 

 

 

استرس از آغاز زندگی بشر ، روی کره خاکی وجود داشته است. انسان از زمان غارنشینی نیز دچار استرس و فشارهای محیطی بوده است مانند حمله حیوانات وحشی و گرما و سرما و… که از انواع استرس هاست ؛ بنابراین نمی توان برای فشار روانی قید زمان را قائل بود اما نوع و میزان درگیری ها با توجه به مقتضیات زمان تفاوت داشت برای مثال با استناد به کتب آسمانی از جمله قرآن مجید و انجیل و تورات ؛ حضرت آدم زمانی که میوه ممنوعه را تناول کرد و از بهشت رانده شد،پشیمانی و ندامت او نخستین جریان استرس زا بود.(عددپور ،1390؛ 47) اما در شکل امروزی واژه استرس یا تنیدگی  به معنای نیروی فشار و اجبار است و از زبان انگلیسی در زبان های مختلف با همین لفظ به کار گرفته شده است و منشا آن کلمه لاتین  به معنای در آغوش گرفتن ، فشردن و باز گشودن است؛Stpingeneیعنی رفتارهایی که با احساسات متضاد همراهند. همچنین اصطلاح درماندگی و استیصال نیز از این کلمه نشات گرفته است.(استوار،35،1377) برخی دیگر منشا این کلمه را  در علوم مهندسی و معماری بیان نموده اند.وقتی یک جسم بین دو فشار قرار می گیرد و به حدی از طرفین فشار وارد می-شود که شی متلاشی می شود در فیزیک می گویند به جسم استرس وارد شده است. عبارت دیگر در فیزیک؛ استرس به عنوان فشار وارده بر شی در واحد سطح به کار می رفت.

 

 

 

 

 

 

فهرست مطالب

مبانی نظری و پیشینه تحقیق مدل های استرس

2-2 استرس    1
1-2-2 مفهوم استرس    1
2-2-2 تعریف استرس    2
3-2-2 اهمیت بررسی استرس    2
4-2-2 تاریخچه    3
5-2-2  نقش پاداش در ایجاد انگیزه    6
6-2-2  انواع پاداش    6
1-6-2-2 پاداش های درونی    6
2-6-2-2  پاداش بیرونی    7
7-2-2  تئوری دو عاملی هرزبرگ    7
10-2-2 مدل های استرس    9
1-10-2-2 مدل هانس سلیه    9
2-10-2-2 مدل استرس روانی لازاروس و همکاران    11
3-10-2-2 مدل هولفر و راهه    12
4-10-2-2 مدل ضعف بدنی    12
5-10-2-2  مدل پاسخ    13
6-10-2-2  مدل شرطی سازی    13
7-10-2-2 مدل محرک محیطی    13
8-10-2-2 مدل شخصیت    14
9-10-2-2  مدل تاثیر متقابلInteraction model    15
10-10-2-2  مدل خبر پردازی    16
منابع    18